ناظمی: ایدئولوژی سینمای روشنفکری تحقیر ایران است/ سمیعی: بخش زیادی از ناامیدی در سینما بهخاطر گسست فرهنگی است
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۳۲۵۲۳
دومین روز از محفل سینمایی آرمان با نمایش فیلم «جنگل پرتقال» و با حضور ناظمی، مدیر مدرسه علوم انسانی روزگار نو و سمیعی کارشناس ادبی برگزار شد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دومین روز از محفل سینمایی آرمان با نمایش فیلم «جنگل پرتقال» و با حضور ناظمی، مدیر مدرسه علوم انسانی روزگار نو و سمیعی کارشناس ادبی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ناظمی، مدیر مدرسه علوم انسانی روزگار نو در این محفل گفت: کلماتی مثل فروبستگی و انسداد کلماتی هست که در سالهای گذشته به شنیدنشان عادت کردهایم و به مسائل فرهنگی بسط پیدا کردهاند؛ اما این کلمات برای سینمای روشنفکری و مزوّرانه ما کلمات رهزنی هستند و باید با تامل آنها را استفاده کرد چراکه میتوانند ما را دچار خطا کنند.
وی در تشریح سینمای بهاصطلاح روشنفکری در ایران گفت: چیزی که امروز اسمش را به غلط سینمای روشنفکری گذاشتهاند، سینمای تحقیر و تزویر است. ایدئولوژی این سینما تحقیر ایران است و آن را باید بخشی از سیاست بردگی فرهنگی ایالات متحده و کانونهای امپریالیستی دانست. شرط اول بردگی این است که خودتان باور داشته باشید برده هستید. اینگونه حتی اگر مانند اسپارتاکوس کلید شهر روم را هم به شما بدهند، باز هم آن را به اربابان پس میدهید؛ چراکه این بردگی را باور کردهاید و مطابق مناسباتش عمل میکنید.
ناظمی تصریح کرد: در سینمای روشنفکری تعاملات مالی خیلی روشنی از طرف کانونهای ذینفع در تعاملات تجاری دارد. یعنی از همان جا بودجه دارند. Vodها هم که تکلیفشان روشن است، در آن جا باندهای پولشویی هستند که وظیفهشان این است که اختلاسها و پولهایی که از فعالیتهای اقتصادی غیرقانونی بهدستآمده را از طریق سینما سفید کنند. بدیهی است که فرم و رذالت این سینما باید رذالت بار باشد و چنین محتوا و فرمی برای اینکه بقا داشته باشد، مخاطب را از انسانیت خودش خالی میکند. البته این فیلمها در جشنواره امسال کمتر است؛ ولی سالهای قبل خصوصاً دو سال آخر دولت قبل اوج پمپاژ این فیلمها بود.
وی با اشاره به نمونههایی از بازنمایی مفهوم فقر در سینماهای جهانی گفت: چرا اسم این سینمای موجود تزویر است؟ برای اینکه آیا فقر را نشان میدهد بهمانند سینمای نو رئالیسم ایتالیا تا علیه مناسبات ظالمانه فاشیستی بجنگد؟ یا آیا فقر را مانند سینمای چپی که در دنیا وجود دارد نشان میدهد؟ خیر، فقر را نشان میدهد برای تحقیر فقیر و مبارزه با فقیر.
ناظمی با بیان اینکه نمایش فروبستگی اصلاً ربطی به سینمای موجود ندارد، اظهار کرد: سینمایی که بتواند فروبستگی واقعی را نشان بدهد مثل برخی از فیلمهای تارکوفسکی که انسداد انسان مدرن را نشان میدهد، سینمای شریفی است؛ اما متأسفانه بویی از این سینما به استشمام تولیدکنندگان ما نرسیده؛ بنابراین ماجرای ناامیدی متفکرانه هیچ ربطی به سینمای رانتی و سیاستزده ندارد. چراکه اینها در راستای یک پروژه سیاسی دست به تولید میزنند، پروژهای سیاسی با دادن آدرسهای غلط درباره تیپهای معمولی و ردهپایین اقتصادی جامعه بهعنوان منشأ شر و فساد.
وی به بیان ریشههای فلسفی مفهوم امید و رابطه آن با هنر و ادبیات پرداخت و گفت: امید در وجود انسان است. امید در فهمی است که انسان از امکانات جهان خودش دریافت میکند. وقتی انسان امکانات جهان خودش را کشف کند، امیدوار میشود به اینکه بتواند چیزی را محقق کند، وقتی که این تحقق رخ بدهد، امید به سرانجام رسیده است. اگر آن امکانات به فعلیت نرسد، خب امید هم به سرانجام نرسیده است.
همچنین سمیعی، کارشناس ادبی نیز گفت: ما سینمایی داریم که پولش را از تولید به دست میاورد نه فروش، یعنی یک نفر به فیلمساز پول میدهد که برو این فیلم را بساز. به همین خاطر رابطه سینماگر با مردم غیرواقعی میشود و کارگردان یا فیلمساز در دام جریانهای قدرت میافتند. بااین اوصاف سینماگر چطور میتواند به این جریانها انتقاد کند وقتی پولش را از جریانهای قدرت میگیرد؟ در چنین وضعیتی انتقاد به نوعی خود تحقیری تبدیل میشود.
وی با بیان اینکه اقتباس به دلیل اهمیتی که دارد در جشنوارههای سینمایی بزرگ یک جایزه جداگانه به آن اختصاصدادهشده است، گفت: اهمیت اقتباس به این دلیل است که چرخه فرهنگی را قدرتمند نگه میدارد. یعنی اگر کارگردان شما از یک داستانی از مواریث ادبی خود استفاده کند، انگار که آن را بازیابی کرده و در چرخ فرهنگی قرارش داده است.
سمیعی اظهار کرد: وقتی شما فیلمی میسازید که به یک اثر بزرگ قدیمی، مثل آثار مولانا برمیگردد، در گفتگوی با آن قرار گرفته اید در واقع شما ایده و نبوغی که مولانا داشته است را در اثرتان حاضر میکنید. کتابهایی مانند کتابهای مقدس ادیان، سالهاست که باقیماندهاند، یعنی یک نیرویی دارند که سالها بهواسطه آن زنده ماندهاند و توانستهاند در اعصار از پس کتابهای رقیب خود بر بیایند. پس گفتگو با چنین کتابهایی، اثر شما را هم قدرتمند خواهد و چرخه فرهنگی خوبی را ایجاد میکند.
وی با اشاره به اینکه بخش زیادی از ناامیدی که در سینمای میبینیم بهخاطر گسست فرهنگی ماست، گفت: ما اقتباس نداریم و ارتباطمان با گذشته ادبیمان برقرار نیست، ما تنها هستیم و هیچ پشتوانهای نداریم. به همین خاطر مثلاً میبینیم ۱۰ فیلم با یک موضوع ساخته میشود.
سمیعی در بخش دیگر سخنان خود به معنای اقتباس با استفاده از استعمال قرآنی پرداخت و گفت: اقتباس به معنی برگرفتن نور و شعله گرفتن از نور است. در قرآن یکبار از کلمه «قَبَسَ» استفاده شده است. آیه سیزده سوره جدید در جریان روز قیامت میگوید زنان و مردان منافق به مؤمنین در خواست میکنند که کمی از نور خود را به ما دهید. اما مؤمنین میگویند که بازگردید و این نور را از دنیا به دست بیاورید. این یعنی نوری که من دارم تو نیز باید یا اهلش باشی یا باید بروی و آن را از سر جایش برداری.
وی افزود: اقتباس، گرفتن یک ایده یا یک چیز درخشان از یک نفر دیگر است. اقتباسکردن از یک اثر به معنی این است که ما اهل آن اثر باشیم، یعنی یک استعدادی داشته باشیم، مثلاینکه اگر ما شهروند شهر خودمان نباشیم، بیرون میافتیم. ادبیات فارسی سرتاپا اقتباس از قرآن است. شما از رودکی هر شاعری را تا شاعران معاصر انتخاب کنید، در مورد هرکدام کتابهایی هست که جداگانه نشان میدهد هرکدام از ابیات به کدام آیه و روایت برمیگردد. در واقع یک کتابی داریم با نام قرآن که در سنت ادبی ما تکرار میشود و این به یک حالت تخت نیست؛ بلکه حرکت دارد و ما خسته نمیشویم.
سمیعی با بیان اینکه برای اقتباس باید اهلیت آن هنر را داشته باشیم، اظهار کرد: همه ما داستان «توقیع» از کلیلهودمنه را در کتابهای درسی خواندهایم. ابنسینا از روی این داستان رساله الطیر را نوشت، بعد این رساله به رساله الطیر احمد غزالی تبدیل شد و در نهایت منجر به نگارش منطقالطیر عطار شد. در واقع داستانها از یک صورت بهصورت دیگری در آمدند. این را میخواهم بگویم که شما ببینید چطور از یک داستان کوچک، منطقالطیری دارید که جزو اثرات اصلی یکی از مهمترین متفکرین شماست. چرا این اتفاق افتاده؟ چون عطار اهلیتش را داشته است.
سمیعی در پایان سخنان خود به نظریهای از لیندا هاچن در زمینه اقتباس اشاره کرد و گفت: هاچن میگوید اساساً اقتباس به فرآیند ساختن اثر هنری مربوط میشود. او میگوید که اقتباس فقط این نیست که یک رمان را به فیلمنامه تبدیل کنیم.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: سینمای ایران سینمای روشنفکری جشنواره های سینمایی سینمای روشنفکری نشان می دهد سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۳۲۵۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیامها و پیامدهای عملیات «وعده صادق»/ اسرائیل و آمریکا تحقیر شدند
«شیخ حسن البغدادی»، عضو شورای مرکزی حزبالله لبنان در گفتوگو با خبرنگار حوزه بینالملل خبرگزاری تقریب درباره پیامدهای عملیات «وعده صادق» و اینکه محور مقاومت چگونه میتواند از دستاوردهای آن بهرهبرداری کند؟ خاطر نشان کرد: عملیات «وعده صادق» پس از یک نزاع طولانی میان مقاومت و اسرائیل انجام شد، حتی عملیات طوفانالاقصی هم مستقل انجام نشد، بلکه پس از یک دوره طولانی از عملیاتهای قدرتمند مقاومت علیه اسرائیل در داخل فلسطین اشغالی انجام شد یا عملیاتهایی که حزبالله به طور مستقل در مرزهای فلسطین علیه رژیم اسرائیل انجام داد.
وی افزود: هنگامی که دشمنان ما یعنی آمریکا و اسرائیل مشاهده کردند که جبهه مقاومت بسیار قدرتمند است و به پشتیبانی از عملیات مقاومت در غزه میپردازند، به دنبال تحقق دو مسئله بودند: اول تحقیر و کوچک شمردن این جبههها از طریق گفتن اینکه این جبههها ساخته و دست پرورده ایران است، روی آوردند، گویی که هیچ ارزشی ندارد، گویا این ایران است که میجنگد نه این جبههها و همزمان در راستای تحریک ایران عمل کردند، برای اینکه ایران را مورد توهین و تحقیر قرار دهند و القا کنند که ایران میترسد و بازدارندگی ندارد و به همین سبب برخی از مستشاران ایرانی را به شهادت رساندند.
وی ادامه داد: آنها سید رضی و در ادامه برخی مستشاران را در دمشق به شهادت رساندند و اماکنی را بمباران کردند، برخی از شهدا متعلق به حزبالله بودند و حزبالله به دشمن پاسخ داد، زیرا ما این تصمیم را اتخاذ کردهایم که هر گاه دشمن یکی از اعضای ما را در دمشق به شهادت رساند، حتما به اسرائیل پاسخ دهیم. ایران صبر پیشه کرد و البته پاسخهایی به دشمن در اربیل و گاهی در پاکستان داد. ایران گاه به صورت امنیتی و گاهی از طریق جبههها پاسخ میداد، دشمنان این رویکرد را نشانه ضعف ایران قلمداد میکردند و اذعان میکردند که کسانی که از ایران دفاع میکنند، نمایندگانش هستند.
البغدادی ادامه داد: بزرگترین اقدام تحریکآمیز آنها زمانی بود که کنسولگری ایران را در دمشق بمباران کردند که این از موارد ممنوعه بود، زیرا کنسولگری جزء اماکن دیپلماتیک به شمار میرود و تعرض به آنها بر خلاف قوانین بینالمللی است، آنها یک شخصیت استثنایی به نام شهید زاهدی را ترور کردند که انسانی عادی نبود، اینجا دیگر ایران نمیتوانست سکوت کرده و صبر کند و باید به این تجاوز پاسخ میداد، بنابراین، تصمیم از سوی رهبری و دیگر مسئولین گرفته و تاکید شد که ایران قطعا به این تجاوز اسرائیل پاسخ دهد.
عضو شورای سیاسی حزب الله لبنان گفت من معتقدم که آمریکا از طریق برخی میانجیگران همچون عمان و قطر از ایران خواست که از پاسخ دادن اجتناب کند و نیز ادعا کرد که توقف جنگ علیه غزه بهایی دارد و شما اگر میخواهید پاسخ دهید، پاسخ ضعیفی بدهید و از پاسخ قوی اجتناب کنید تا منجر به پاسخ اسرائیل یا جنگ نشود.
ایران به دنبال جنگ بزرگ در منطقه نیست
البغدادی افزود: سناریوهای مختلفی درباره عملیات پاسخ وجود داشت، مقام معظم رهبری قویترین سناریوها را برای دادن پاسخ به اسرائیل انتخاب کردند، پاسخ به اسرائیل تحت دو عنوان صورت گرفت: بازدارندگی و تنبیه و اینکه پاسخ به جنگ بزرگ در منطقه منجر نشود، زیرا ایران به دنبال جنگ بزرگ در منطقه نیست، دیگران از جمله آمریکا و اسرائیل هم خواهان جنگ بزرگ در منطقه نیستند، البته چه بسا نتانیاهو چنین جنگی را برای بقا در قدرت و خروج از بن بست دوست داشته باشد، به شرطی که آمریکا با آنها همراهی کرده و به چنین جنگی رضایت دهند.
وی خاطر نشان کرد: آمریکا با چنین جنگی مخالف بود، زیرا در صورت وقوع، جنگ فرسایشی میشد و در جنگهای فرسایشی، آمریکا شکست خورده و هرگز پیروز نخواهد شد. به همین سبب آمریکا از اسرائیل خواست به ایران پاسخ ندهد و حتی پاسخی که گفته میشود در اصفهان بوده، ضعیف و تمسخرآمیز بود و اسرائیل به طور مستقیم در آن نقشی نداشت و از طریق مزدورانش صورت گرفت که ابزارهای بچهگانه را به کار گرفتند و مایه تمسخر جهانیان شدند.
البغدادی تاکید کرد: عملیات وعده صادق ایران ثابت کرد که ایران ترسو نیست و بازدارندگی خود را از دست نداده است و آمریکا که ناوگانهای نظامی خود را به منطقه گسیل داشته تا در برابر ایران بازدارندگی ایجاد کند، قادر به این کار و بازدارندگی نبود، بنابراین، چندین ملاحظه و نکته درباره عملیات وعده صادق وجود دارد، اول اینکه نشان داد که ایران ترسو نیست. این عملیات اسرائیل و آمریکا را تحقیر کرد و نزاع را از یک درگیری عربی ـ اسرائیلی به نزاع اسلامی ـ اسرائیلی تبدیل کرد و به محور مقاومت، این توان و قدرت را داد که با هر گزینهای که آمریکا در پیش بگیرد، مقابله کند.
وی افزود: این عملیات آمریکا و اسرائیل را در برابر دو گزینه قرار داد که یا جنگ و تجاوزات را متوقف کنند یا به سمت فرسایش و تضعیف بیشتر بروید و این هرگز به نفع اسرائیل نخواهد بود.
عضو شورای مرکزی حزبالله لبنان در بخش دیگری از سخنان خود درباره پیامهای خیزش دانشجویان دانشگاههای آمریکایی و اروپایی در حمایت از مردم غزه به تقریب گفت: اسرائیل پس از عملیات طوفانالاقصی بلافاصله به مظلومنمایی پرداخت تا اینگونه به جهان القا کند که اسرائیل مظلوم است؛ اما وقتی اسرائیل جنگ و تجاوزات را آغاز و به کشتار مردم پرداخت، فضا تغییر کرد و به آنها این حقیقت فهمانده شد که شما هرگز قادر به تحقق هیچ دستاوردی نخواهید شد و هرگز قادر به تحقق اهداف خود در این جنگ نخواهید بود. با وجودی که بیش از یکصد هزار نفر را کشتید یا زخمی کردید و حتی سیاست گرسنه نگه داشتن را بر ملت فلسطین تحمیل نمودید، با این وجود اسرائیل بازنده و شکست خورده است، به همین سبب تحرکات و خیزش دانشجویان در آمریکا و اروپا آغاز شد تا این جنایات و کشتار در غزه متوقف شود.